არაჰოჯკინის ლომფომა
არაჰოჯკინის ლიმფომა არის კიბოს ტიპი, რომელიც იწყება ლიმფურ სისტემაში და არის ორგანიზმის მიკრობებთან მებრძოლი იმუნური სისტემის ნაწილი. არაჰოჯკინის ლიმფომის დროს, სისხლის თეთრი უჯრედები, რომლებსაც ლიმფოციტები ეწოდება, იზრდება არანორმალურად და შეუძლიათ წარმოქმნან წარმონაქმნები (სიმსივნეები) მთელ სხეულში.
არაჰოჯკინის ლიმფომა არის ლიმფომის ზოგადი კატეგორია, არსებობს მრავალი ქვეტიპი, რომელიც მიეკუთვნება ამ კატეგორიას. დიფუზური დიდი B-უჯრედოვანი ლიმფომა და ფოლიკულური ლიმფომა ყველაზე გავრცელებულ ქვეტიპებს შორისაა. ლიმფომის სხვა ზოგადი კატეგორიაა ჰოჯკინის ლიმფომა.
სიმპტომები
არაჰოჯკინის ლიმფომის ნიშნები და სიმპტომები შესაძლოა იყოს:
- შეშუპებული ლიმფური კვანძები კისერზე, მკლავებში ან საზარდულში;
- მუცლის ტკივილი ან შეშუპება;
- გულმკერდის ტკივილი, ხველა ან სუნთქვის გაძნელება;
- მუდმივი დაღლილობა;
- ცხელება;
- ღამის ოფლიანობა;
- აუხსნელი წონის კლება.
როდის მივმართოთ ექიმს
აუცილებლად მიმართეთ ექიმს, თუ ჩამოთვლილთაგან რომელიმე სიმპტომი მუდმივად გაწუხებთ.
გამომწვევი მიზეზები
ხშირა ექიმებმა არ იციან რა იწვევს არაჰოჯკინის ლიმფომას. ის იწყება მაშინ, როდესაც ორგანიზმი გამოიმუშავებს ძალიან ბევრ ლიმფოციტს, რომელიც წარმოადგენს სისხლის თეთრი უჯრედების ტიპს.
ჩვეულებრივ, ლიმფოციტები გადის პროგნოზირებად სასიცოცხლო ციკლს. ძველი ლიმფოციტები იღუპებიან და ორგანიზმი მათ ნაცვლად ქმნის ახალს. არაჰოჯკინის ლიმფომაში თქვენი ლიმფოციტები არ კვდებიან და ორგანიზმი აგრძელებს ახლის შექმნას. ლიმფოციტების ჭარბი რაოდენობა გროვდება ლიმფურ კვანძებში, რაც იწვევს მათ შეშუპებას.
Რისკის ფაქტორები
ზოგიერთი ფაქტორი, რამაც შეიძლება გაზარდოს არაჰოჯკინის ლიმფომის რისკი, მოიცავს:
მედიკამენტები, რომლებიც თრგუნავენ თქვენს იმუნურ სისტემას. თუ თქვენ ჩაიტარეთ ორგანოს გადანერგვა და იღებთ მედიკამენტებს, რომლებიც აკონტროლებენ თქვენს იმუნურ სისტემას, შესაძლოა გქონდეთ არაჰოჯკინის ლიმფომის განვითარების რისკი.
ინფექცია გარკვეული ვირუსებითა და ბაქტერიებით. ზოგიერთი ვირუსული და ბაქტერიული ინფექცია ზრდის არაჰოჯკინის ლიმფომის განვითარების რისკს. ამ ტიპის კიბოსთან დაკავშირებული ვირუსები მოიცავს აივ და ეპშტეინ-ბარის ინფექციას. არაჰოჯკინის ლიმფომასთან დაკავშირებული ბაქტერიები მოიცავს წყლულის გამომწვევ Helicobacter pylori-ს.
ქიმიკატები. ზოგიერთმა ქიმიკატმა, შეიძლება გაზარდოს არაჰოჯკინის ლიმფომის განვითარების რისკი. საჭიროა მეტი კვლევა პესტიციდებსა და არაჰოჯკინის ლიმფომის განვითარებას შორის შესაძლო კავშირის გასაგებად.
ხანდაზმული ასაკი. არაჰოჯკინის ლიმფომა შესაძლოა განვითარდეს ნებისმიერ ასაკში, მაგრამ რისკი იზრდება ასაკთან ერთად. ყველაზე გავრცელებულია 60 წელზე მეტი ასაკის ადამიანებში.
მკურნალობა
თუ არაჰოჯკინის ლიმფომა აგრესიულია ან იწვევს ნიშნებსა და სიმპტომებს, შესაძლოა ქიმმა განიხილოს მკურნალობის შემდეგი მეთოდები:
ქიმიოთერაპია
ქიმიოთერაპია არის მედიკამენტური მკურნალობა, რომელიც კლავს კიბოს უჯრედებს. მისი მიღება შესაძლებელია პერორალურად ან ინექციით. ქიმიოთერაპიული პრეპარატების გამოყენება შესაძლებელია სხვა სამკურნალო საშუალებებთან ერთად.
არაჰოჯკინის ლიმფომის მქონე ადამიანებისთვის ქიმიოთერაპია ასევე გამოიყენება ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაციის დროს, რომელიც ცნობილია როგორც ღეროვანი უჯრედების გადანერგვა. ქიმიოთერაპიული წამლების მაღალი დოზები დაგეხმარებათ თქვენი ორგანიზმის ტრანსპლანტაციისთვის მომზადებაში.
Რადიაციული თერაპია
რადიაციული თერაპია სამკურნალოდ იყენებს მაღალი სიმძლავრის ენერგეტიკულ სხივებს, როგორიცაა რენტგენის სხივები და პროტონები. არაჰოჯკინის ლიმფომის გარკვეული ტიპებისთვის, რადიაციული თერაპია შეიძლება იყოს ერთადერთი მკურნალობის საშუალება, განსაკუთრებით მაშინ თუ თქვენი ლიმფომა ნელა იზრდება და მდებარეობს მხოლოდ ერთ ან ორ ადგილზე. უფრო ხშირად, რადიაცია გამოიყენება ქიმიოთერაპიის შემდეგ დარჩენილი ლიმფომის უჯრედის მოსაკლავად. რადიაცია შესაძლოა ასევე მიმართული იყოს დაზარალებულ ლიმფურ კვანძებზე და კვანძების მიმდებარე უბნებზე, სადაც დაავადება პროგრესირებს.
მიზანმიმართული წამლის თერაპია
მიზნობრივი წამლის მკურნალობა ფოკუსირებულია კიბოს უჯრედებში არსებულ სპეციფიკურ ანომალიებზე. ამ ანომალიების ბლოკირებით, მიზანმიმართულმა მედიკამენტურმა მკურნალობამ შეიძლება გამოიწვიოს კიბოს უჯრედების გაქრობა.
არაჰოჯკინის ლიმფომის დროს მიზნობრივი მედიკამენტები შეიძლება გამოყენებულ იქნას ცალკე, მაგრამ ხშირად კომბინირებულია ქიმიოთერაპიასთან.
იმუნური უჯრედების ინჟინერია ლიმფომასთან საბრძოლველად
სპეციალიზებული მკურნალობა სახელწოდებით ქიმერული ანტიგენური რეცეპტორების (CAR)-T უჯრედების თერაპიაა, რომელიც იღებს თქვენი სხეულის ჩანასახებთან მებრძოლ T უჯრედებს, ამუშავებს მათ კიბოს წინააღმდეგ საბრძოლველად და აბრუნებს ორგანიზმში. CAR-T უჯრედების თერაპია შეიძლება იყოს ვარიანტი B-უჯრედოვანი არაჰოჯკინის ლიმფომის გარკვეული ტიპებისთვის, რომლებიც არ რეაგირებენ სხვა მკურნალობაზე.
ძვლის ტვინის გადანერგვა
ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაცია, რომელიც ასევე ცნობილია როგორც ღეროვანი უჯრედების გადანერგვა, გულისხმობს ქიმიოთერაპიისა და რადიაციის მაღალი დოზების გამოყენებას ძვლის ტვინისა და იმუნური სისტემის დასათრგუნად. ჯანსაღი ძვლის ტვინის ღეროვანი უჯრედები თქვენი ორგანიზმიდან ან დონორიდან შეჰყავთ თქვენს სისხლში, საიდანაც ისინი ვრცელდებიან ძვლებში და აღადგენენ ძვლის ტვინს.
იმუნოთერაპია
იმუნოთერაპია იყენებს იმუნურ სისტემას კიბოს წინააღმდეგ საბრძოლველად. დაავადებასთან მებრძოლმა იმუნურმა სისტემამ შესაძლოა არ შეუტიოს კიბოს, რადგან კიბოს უჯრედები წარმოქმნიან ცილებს, რომლებიც ეხმარება მათ იმუნური სისტემის უჯრედებისგან დამალვაში.
